Αδενομύωση
Η κατάσταση αυτή ορίζεται ως η παρουσία ενδομητρικού ιστού (αδένες και στρώμα) εντός του μυομητρίου και έχει αποτέλεσμα την εστιακή ή διάχυτη διόγκωση της μήτρας.  Κατά την διάρκεια της περιόδου ο ιστός αυτός που βρίσκεται εντός του μυός της μήτρας αιμορραγεί και οδηγεί σε φλεγμονή, οξύ πυελικό πόνο και συχνά σε βαριές αιμορραγίες.
Αίτια αδενομύωσης

Τα αίτια της αδενομύωσης δεν είναι γνωστά, αλλά συνήθως υποχωρεί μετά την εμμηνόπαυση. Υπάρχουν πολλές θεωρίες και προδιαθεσικοί παράγοντες παθογένειας της αδενομύωσης με επικρατέστερους: 
⦁    Ανάπτυξη ιστού της αδενομύωσης μετά από χειρουργική επέμβαση στη μήτρα ή καισαρική τομή. 
⦁    Εκ γενετής ύπαρξη ενδομήτριου ιστού στο μυ της μήτρας κατά το εμβρυικό στάδιο.
⦁     Πολλαπλές εγκυμοσύνες (πολυτοκία)
⦁    Δημιουργία αδενομύωσης de novo από μυλλεριανό υπολειμματικό ιστό. 

Συμπτώματα αδενομύωσης
Η αδενομύωση είναι μια καλοήθης νόσος, που προκαλεί πολύ σοβαρά συμπτώματα:
⦁    Μεγάλης χρονικής διάρκειας αίμα στην περίοδο
⦁    Πολύ έντονος πόνος κατά την έμμηνο ρήση
⦁    Αίσθημα πίεσης στο κάτω μέρος της κοιλιάς
⦁    Αίσθημα πρηξίματος στην κοιλιά
⦁    Η αδενομύωση μπορεί να είναι σοβαρή αιτία υπογονιμότητας και αποτυχημένων εξωσωματικών προσπαθειών. 
⦁    Πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή (δυσπαρεύνια)

Διάγνωση αδενομύωσης
Μέχρι πριν κάποια χρόνια η διάγνωση της αδενομύωσης γίνονταν με παθολογοανατομικό παρασκέυασμα μετα από βιοψίες η παρασκεύασμα υστερεκτομής σε μικροσκόπιο. Στη σύγχρονη γυναικολογία η δίαγνωση της αδενομύωσης γίνεται χωρίς χειρουργική επέμβαση:
⦁    Σε συνδιασμό ενός καλού γυναικολογικού ιστορικού και με τη χρήση
⦁    διακολπικού υπερηχογραφήματος (TVS)
⦁    μαγνητικής τομογραφίας (MRI)

Θεραπεία αδενομύωσης
Η θεραπεία για την αδενομύωση εξαρτάται εν μέρει από τα συμπτώματά, τη σοβαρότητά τους και το εάν η ασθενής έχει ολοκληρώσει την τεκνοποίηση. O τρόπος αντιμετώπισης της αδενομύωσης θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες οι οποίοι διερευνώνται κατά την συζήτηση με τον ειδικό ιατρό. 

Οι συνηθέστερες θεραπείες που συστήνονται για την αδενομύωση αποτελούν:
⦁    Παυσίπονα
⦁    Ορμονικές θεραπείες
⦁    Σπιράλ λεβονοργεστρέλης
⦁    Αφαίρεση – Καταστροφή ενδομητρίου με υστεροσκόπηση
⦁     Λαπαροσκοπική Υστερεκτομή
⦁    Λαπαροτομική Υστερεκτομή (Ολική η Υφολική)

Διαφορά μεταξύ αδενομύωσης και ενδομητρίωσης
Οι δύο αυτές καταστάσεις συχνά συνδέονται μεταξύ τους και προκαλούν επώδυνη εμμηνορυσία (περίοδο) καθώς και επώδυνη σεξουαλική επαφή. Στην ενδομητρίωση  (βλέπε σχετικό άρθρο) οι εστίες βρίσκονται εκτός της μήτρας σε διάφορες περιοχές στην κοιλιά, ενώ στην αδενομύωση οι  εστίες βρίσκονται εντός της μήτρας, στο μυομήτριο . Με άλλα λόγια η αδενομύωση είναι η ενδομητρίωση της μήτρας.